Türkiye Seçimlerinde Oy Kullanabilmek İçin Bilinmesi Gerekenler

Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşları Türkiye genel seçimlerinde oy kullanabilirler mi?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı her seçmen, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda oy verme hakkına sahiptir.

Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşları Türkiye yerel seçimlerinde oy kullanabilirler mi?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 94/A maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca, yerel seçimlerde oy kullanamazlar.

Mavi kart sahipleri Türkiye genel seçimlerinde oy kullanabilirler mi?

Mavi kart sahipleri, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun “Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar” başlıklı 28. maddesi gereğince, seçimlerde oy kullanamazlar.

Milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halk oylamasında oy kullanmak için neler yapılması gerekir?

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında oy kullanabilmesi için öncelikle yurt dışı seçmen kütüğüne kayıt yaptırmaları gerekmektedir.

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıt ve kayıtlarda düzeltme nasıl yapılır?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olunup olunmadığı, kayıt var ise kayıtlı olunan yer (kayıtlı olunan dış temsilcilik), www.ysk.gov.tr internet sayfasının “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden veya mobil cihazlardan “Seçmen Sorgulama” uygulamasından öğrenilebilmektedir. Seçmen niteliğine sahip ve yerleşim yeri yurt dışı olmasına rağmen, yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar, kayıtlarında düzeltme yapmak isteyenler ve yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenlerin,

1) Yurt dışında bulundukları ülkede;

• En yakın konsolosluğa nüfus cüzdanları/Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı/pasaport ile başvurarak “Adres Beyan Formu (Form B)”nu doldurup imza karşılığı teslim etmeleri, veya

• Söz konusu formun internetten çıktısını alarak doldurup imzalamak ve forma nüfus cüzdanı/Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı/pasaport fotokopisini eklemek suretiyle konsolosluğa posta ile göndermeleri, Bulundukları ülkede dış temsilcilik yok ise Adres Beyan Formunun (Form B) internetten çıktısını alarak doldurup imzalamak ve forma nüfus cüzdanı/Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı/pasaport fotokopisini eklemek suretiyle kayıtlı oldukları yerin nüfus müdürlüğüne posta ile göndermeleri gerekmektedir.

2) Türkiye’de ise;

• Türkiye adresinin bağlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne başvurarak ve pasaportunu ibraz ederek Adres Beyan Formu (Form B) doldurmaları gerekmektedir.

Adres Beyan Formunu kimlerin doldurması gerekir?

Adres beyan formunu, yurt dışında yaşayan seçmenler için, seçmen niteliğine sahip ve yerleşim yeri yurt dışı olduğu halde, yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar ile kayıtlarında düzeltme veya yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenlerin doldurması gerekmektedir

Adres beyan formu nasıl temin edilir?

Adres beyan formu, yurt dışında konsolosluklardan temin edilebilmektedir. Ayrıca www.ysk.gov.tradresinde “Yurt Dışı Seçmen” menüsünün altında bulunan adres beyan formu bağlantısından da indirilebilmektedir.

Yurt dışında nerede ve ne zaman oy kullanılacağının bilgisine nereden ulaşılabilir?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler için yurt dışında hangi ülkede, hangi temsilciliklerde ve hangi tarihlerde kurulacak sandıklarda oy kullanacaklarına dair Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim öncesinde alınan kararlar, www.ysk.gov.tr internet sayfasının “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden, radyo ve televizyonlardan ilan edilerek tüm kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır. Söz konusu bilgilere yurt dışı temsilcilikler (büyükelçilikler ve konsolosluklar) aracılığıyla da ulaşılabilmektedir. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı olarak kurumumuz da seçim tarihleri ve kurulacak sandıklara ilişkin bilgileri vatandaşlarımıza duyurmaktadır.

Yurt dışı seçmen listeleri ile ilgili nereye itiraz edilebilir?

Yurt dışı seçmen listelerine itirazlar, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına doğrudan veya ilçe seçim kurulları ya da konsolosluklar aracılığıyla seçim takviminde belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere yazılı yapılabilmektedir.

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olup seçim tarihinde Türkiye’de bulunan seçmenler Türkiye’de oy kullanabilirler mi?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olup seçim tarihinde Türkiye’de olan seçmenler, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 94/E maddesinin 3’üncü fıkrası gereğince, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenen herhangi bir gümrük kapısında da oy kullanabilmektedirler.

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bir seçmen, seçim tarihlerinde Türkiye’ye gelip sandık görevlisi ya da gözlemci/müşahit olabilir mi?

Sandık kurulu 1 başkan, 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşur. Sandık kurulu başkanı ve 1 üyesi, o ilçede görev yapan kamu görevlileri arasından belirlenir. Diğer 5 üyesi, o seçim çevresinde seçime katılan ve ilçede teşkilatı bulunan ve son milletvekili genel seçiminde o ilçede en çok oy almış olan 5 siyasi partiden belirlenir. Yurt dışında yaşayan bir seçmenin, Türkiye’de oluşturulan sandıklarda bir siyasi parti tarafından sandık kurulu üyesi olarak görevlendirilebilmesi için, yurt içi seçmen kütüğüne kayıtlı olması gerekmektedir. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bir seçmen, Türkiye’de sandık görevlisi olamaz. Bununla birlikte, oy verme gününde Türkiye’de bulunan ve yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bir seçmen, sandık başı işlemlerini takip etmek üzere siyasi partiler ve bağımsız adaylar tarafından müşahit olarak görevlendirilebilir.

Oy kullanmak için gereken şartlar nelerdir?

Seçim tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunan her Türk vatandaşı, Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi ile halkoylamasında oy kullanabilir. Ancak;

• Kesinleşmiş mahkeme kararına göre kısıtlı olan seçmenler,

• İzinli olsalar bile silâhaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler (yedeksubay öğrencileri dâhil),

• Ceza infaz kurumunda hükümlü olarak bulunanlar oy kullanamazlar.

Oy verme işlemleri yurt dışında kaç gün sürmektedir?

Oy verme gün sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen sandık kurulacak temsilciliklere göre değişmektedir. Seçim dönemlerinde temsilciliklerdeki oy verme süreleri, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınınwww.ysk.gov.tr adresinde yayınlanmaktadır. Ayrıca, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, https://secmen.ysk.gov.tr adresinde yer alan “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden, bağlı bulundukları dış temsilcilikte hangi tarihler arasında ve nerede oy kullanacaklarını öğrenebilmektedirler. Söz konusu bilgiler ayrıca, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığınca da duyurulmaktadır.

Oy verme işlemi sırasında pasaport ibraz etme şartı var mıdır? Nüfus cüzdanı veya başka resmi belgeler yeterli midir?

Oy verme işlemi sırasında seçmenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, resmî dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askerî kimlik kartıgibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmî nitelikteki belgelerden biri ile kimliğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu belgelerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yer almıyorsa temsilcilikçe veya nüfus müdürlüklerince verilmiş seçmeni tanıtacak nitelikte Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus kayıt örneğinin ibrazı gereklidir. Bu şekilde kimliğini ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırılmaz.

Yaşanılan ülke tarafından düzenlenen kimlik tespiti içeren belgeler ile oy kullanılabilir mi?

Oy verme işlemi sırasında, seçmenin kendisini tanıtacak nitelikte olan ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan bir belge ibrazı gerekmektedir. Bu şekilde kimliğini ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırılmaz

Seçim sandıkları yurt dışında nerelerde kurulur?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı vatandaşlar için dış temsilciliklerde seçim sandıkları kurulmaktadır. Hangi temsilcilikte sandık kurulacağı Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Sandık kurulacak mekân olarak temsilciliğin mevcut hizmet binasının fiziki imkânlarının yeterli olmaması durumunda, temsilcilikler tarafından kiralanacak bir mekânda oy verme işlemi gerçekleşir. Seçimlerde hangi dış temsilciliklerde sandık kurulacağına ilişkin bilgilere www.ysk.gov.tradresinden ulaşılabilmektedir.

Dış temsilciliklerde ve gümrük kapılarında oy nasıl kullanılır?

Seçmenin oy vermek için geldiği sandık kurulu başkanı, önceki cevaplarda belirtilen kimliği ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırmaz.

Kimliğini ispata yarayan belgeyi ibraz eden kişinin SEÇSİS’te Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası girilerek, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise oy kullanıp kullanmadığı sorgulanır. Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunmayan veya kayıtlı olup oy kullanmış olan seçmenlere oy kullandırılmaz. Seçmen, seçmen kütüğüne kayıtlı ve oy kullanmamış ise Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, adı, soyadı, baba adı, doğum tarihine ilişkin bilgileri “Sandık Seçmen Listesi”ne yazdırır. Başkan, kanuna uygun biçimde hazırlanmış ve mühürlenmiş oy zarfı ile birleşik oy pusulasını, hiçbir tarafında herhangi bir işaret bulunmadığını ve arkasının sandıkkurulu mührü ile mühürlü olduğunu, kurul üyelerine, müşahitlere ve seçmene gösterdikten sonra “TERCİH” veya “EVET” mührünü seçmene vererek kapalı oy verme yerini gösterir. Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden önce, nasıl oy kullanacağı hatırlatılır ve kapalı oy verme yerine girmesi söylenir. Oy pusulalarını aynı zarfa koyarak ve zarfı kapatarak oy sandığına atmak suretiyle oyunu kullanan seçmene, çizelgede isminin bulunduğu yer imza cetveli kullanılarak imzalattırıldıktan, mühür teslim alınıp seçmenin kimliği kendisine iade edildikten sonra oy verme işleminin tamamlanması sağlanır.

Yurt dışında yaşayan engelli bir seçmenin engelli olduğunu beyan etmesi ve belgelemesi gerekir mi?

Yurt dışında yaşayan engelli bir seçmen, temsilcilikte veya gümrük kapısında oy kullanacak ise, engelli olduğunu beyan etmesine gerek yoktur.

Yurt dışında yaşayan ve hastalığı veya engeli sebebi ile yatağa bağlı olan seçmenler için özel uygulamalar bulunmakta mıdır?

Yurt dışında yaşayan ve dış temsilcilik/gümrük kapısında oy kullanacak olup hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerle ilgili özel bir uygulama bulunmamaktadır.

Yurt dışında yaşayan ve okuma-yazma bilmeyen seçmenler nasıl oy kullanabilirler? Bir akrabalarının kendilerine yardım etmesi mümkün müdür?

Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık çevresinde yardım edilemez. Okuma-yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde sandık kurulu başkanı, nasıl oy kullanması gerektiğini anlatır.

Yeni evlenip henüz kimliğini değiştirmeyenler nasıl oy kullanabilirler?

Evlenme cüzdanıyla da oy kullanılabilmektedir.

Türkiye’ye girişte gümrükte oy kullanmayı unutan kişi oyunu ne şekilde, nerede kullanabilir?

Türkiye’ye girişte gümrükte oy kullanmayı unutan bir seçmen, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen herhangi bir gümrük kapısında, oy verme tarihleri arasında oyunu kullanabilmektedir.

Mektupla veya elektronik ortamda oy kullanılması mümkün müdür?

Mektupla oy kullanma yöntemi, Anayasa Mahkemesi’nin 2008/113 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Elektronik oy kullanma yöntemi kullanılmamaktadır.

Yurt dışı seçmenlerin kullandığı oylara karşılık milletvekili kontenjanı tanınmakta mıdır?

Yurt dışı seçmenlerin kullandığı oylara karşılık milletvekili kontenjanı tanınması ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Yurt dışında kullanılan oylar nerede ve nasıl sayılır?

Yurt dışında kullanılan oylar, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulunun gözetimi ve denetimi altında, 3 siyasi partili üyenin de olduğu sandık kurulları tarafından açık olarak sayılır ve tutanak altına alınır. .Oylar, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulu tarafından belirlenen bir mekanda, Türkiye’de oy verme süresinin sonu olan saat 17.00’den sonra sayılmaya başlanılır.

KAYNAK: https://www.ytb.gov.tr/soru-cevap/turkiye-secimlerinde-oy-kullanma